In een eerdere blog op onze site, is ingegaan op de meldplicht van arbeidsongevallen. Daaruit blijkt dat deze meldplicht voor werkgevers ook ziet op ingeleende uitzendkrachten. Om hoge boetes te voorkomen, vanuit de bestuursrechtelijke kant, is het belangrijk dat een werkgever de meldplicht tijdig nakomt.
Aan de andere kant kan een inlenende werkgever, op grond van de werkgeversaansprakelijkheid, aansprakelijk zijn voor het letsel van een uitzendkracht. Dit blijkt ook uit een uitspraak van het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch, waarin de inlenende werkgever niet alleen een boete van de arbeidsinspectie heeft gekregen, maar ook (mede-)aansprakelijk is voor het letsel van de uitzendkracht.
Casus
Een uitzendkracht is ingeleend voor werkzaamheden bestaande uit de vervanging van gas- en elektraleidingen. Daarvoor is een TRA (Taak Risico Analyse) opgesteld, waarin de risico’s en gevaren in kaart zijn gebracht en de benodigde maatregelen zijn genoemd. Op de bouwplaats is een sleuf (ongeveer 90 cm diep) gegraven en naast die sleuf, op een breedte van 60 tot 90 cm, werden door de uitzendkracht hand- en spandiensten voor de graafmachine verricht.
Het gevolg laat zich raden. De uitzendkracht valt in de sleuf. Hij werkt nog even door, maar gaat uiteindelijk toch naar het ziekenhuis. Er volgen veel ziekenhuisbezoeken, operaties en behandelingen. De uitzendkracht heeft fors letsel opgelopen.
Aansprakelijk voor uitzendkrachten
De uitzendkracht stelt zowel het uitzendbureau, als zijn formele werkgever, als de inlener, als materieel werkgever, aansprakelijk voor zijn letselschade. Het uitzendbureau en de inlener wijzen de aansprakelijkheid af. De uitzendkracht stapt naar de rechter.
De uitzendkracht legt aan zijn schadevordering ten grondslag dat het uitzendbureau en de inlener hun zorgplicht, volgend uit artikel 7:658 BW, hebben geschonden.
Zorgplicht
Wat houdt die zorgplicht in?
De zorgplicht geldt voor elke werkgever, Deze verplichting houdt in dat de werkgever ervoor moet zorgen dat werknemers op een veilige manier hun werk kunnen doen, door bijvoorbeeld de werkruimtes goed in te richten en te onderhouden, werkmaterialen te onderhouden en te zorgen voor de juiste bescherming.
De werkgever is dus verplicht om die maatregelen te nemen die nodig zijn om te voorkomen dat een werknemer in de uitoefening van zijn werk schade lijdt. Deze verplichting vereist actief handelen.
Uitspraak Hof
De vraag lag dus aan het Hof voor of de zorgplicht was geschonden.
Het Hof stelt ten eerste vast dat in de nabijheid van de werkzaamheden van de uitzendkracht een sleuf was gegraven, waardoor sprake was van valgevaar. De vraag is dan of de inlener voldoende maatregelen heeft getroffen om dit valgevaar te voorkomen. Wat heeft de inlener gedaan of had de inlener moeten doen?
De inlener voerde de volgende argumenten aan:
-
Verwijzing naar richtlijn
De inlener stelt, onder verwijzing naar een richtlijn, dat de risico’s bij een sleuf van minder dan 80 cm laag zijn en geen maatregelen hadden hoeven te worden getroffen. Het Hof is het daarmee niet eens en oordeelt: “Het enkele feit dat het treffen van maatregelen vereist is bij een diepte van meer dan 1 meter, betekent […] niet dat deze maatregelen niet nodig zijn wanneer de sleuf minder diep is.” De inlener had zelf bij de sleuf moeten controleren of maatregelen nodig waren (o.a. gelet op de grondsoort en structuur ter plaatse) en zich niet mogen laten leiden door richtlijnen. Kortom, van de werkgever wordt zelfstandig denkwerk en controle verwacht.
-
Ervaren grondwerker
Vervolgens stelt de inlener dat de uitzendkracht een ervaren grondwerker was en dus wist dat hij niet te dicht langs de rand van de sleuf moest lopen. Ook dit argument gaat niet op. Het Hof oordeelt, onder verwijzing naar vaste rechtspraak van de Hoge Raad, dat een werkgever ook verantwoordelijk is voor de veiligheid van ervaren werknemer. Een werkgever moet er steeds rekening mee houden dat ook ervaren werknemers nalaten om voorzichtig te zijn.
-
Andere omstandigheden hebben geleid tot het ongeval
Tot slot probeert de inlener er nog onderuit te komen door te stellen dat andere omstandigheden hebben geleid tot het ongeval, waaronder het handelen van de graafmachinist en een miscommunicatie tussen de uitzendkracht en de graafmachinist. Het Hof maakt hier korte metten mee. De werkgever moet zorgdragen voor een veilige werkplaats omdat de kans op valgevaar aanwezig is. Al met al blijkt uit de argumenten van het uitzendbureau en de inlener niet dat zij aan de zorgplicht hebben voldaan. Het Hof oordeelt dat zij zijn tekortgeschoten in hun zorgplicht en daardoor aansprakelijk zijn.
Meldplicht
Interessant is tot slot dat het ongeval pas bijna anderhalf jaar later pas is gemeld aan de Inspectie SZW (arbeidsinspectie). In de uitspraak van het hof staat alleen dat “een derde” het ongeval heeft gemeld. Uit de uitspraak blijkt niet of het niet-melden van het ongeval tot een boete heeft geleid. De Inspectie heeft wel geoordeeld dat sprake was van een onveilige werkplaats en op basis daarvan aan de inlener een boete opgelegd.
Tip voor werkgevers
Een werkgever is verplicht om de risico’s en gevaren in kaart te brengen en op basis daarvan adequate maatregelen te treffen. In deze casus was het valgevaar weliswaar bekend, maar de (juiste) maatregelen ontbraken. Van een werkgever wordt verwacht dat hij daarin actief handelt.
Daarnaast adviseren wij om vóórafgaand aan de samenwerking tussen een werkgever en een uitzendbureau, na te denken over dit aansprakelijkheidsrisico. Wie betaalt welke schade? Zit dit in de vergoeding van het uitzendbureau of komt dit apart voor rekening van de inlener? En welke partij is voor welk gedeelte aansprakelijk?
In het contract tussen de werkgever en het uitzendbureau kunnen hierover afspraken worden gemaakt. Dit kan in principe niet worden tegengeworpen aan de uitzendkracht, maar het kan er wel voor zorgen dat u (een gedeelte van) de kosten op de andere partij kunt verhalen. Als u aan de voorkant niet goed oplet, dan kan het zomaar gebeuren dat u erachter komt dat u voor de volledige kosten opdraait.
Heeft u vragen over de meldplicht, de arbeidsinspectie of werkgeversaansprakelijkheid? Neemt u dan gerust contact op met onze sanctie- en arbeidsrechtsspecialisten Frank Janzing of Linda Jacobs.