Omdat meer dan de helft van onderzochte duurzaamheidsclaims misleidend of ongefundeerd bleek, heeft de Europese Commissie twee richtlijnvoorstellen gedaan die greenwashing moeten voorkomen, te weten het Voorstel Versterking van de positie van de consument voor de groene transitie en het Voorstel Groene Claims.
Het eerste voorstel heeft een definitief akkoord van het Europees Parlement en moet daarna ook nog worden omgezet in Nederlandse wetten. Het tweede voorstel is nog in behandeling. U kunt alvast op de nieuwe regels anticiperen, door daadwerkelijke groene merken en betrouwbare duurzaamheidsclaims te realiseren. De volgende aspecten zijn van belang:
- Let op de uitgebreide lijst met productkenmerken waarover een consument niet mag worden misleid.[1]
- Er mag in de toekomst ook geen informatie meer verstrekt worden die de consument kan misleiden over de effecten op maatschappelijk- en milieugebied, de duurzaamheid en de repareerbaarheid van het product.
- Het vermelden van een milieuclaim over toekomstige milieuprestaties zonder duidelijke, objectieve en verifieerbare toezeggingen en streefdoelen en zonder onafhankelijk monitoringsysteem wordt misleidend geacht.
- Het maken van reclame over voordelen voor de consument, die binnen de relevante markt als een gangbare praktijk worden beschouwd, is misleidend.
- Let er bij vergelijkingen op dat informatie wordt verschaft over de vergelijkingsmethode, de vergeleken producten of de leveranciers.
- Wanneer generieke en vage milieuclaims worden vermeld terwijl de milieuprestaties niet kunnen worden aangetoond, is dat oneerlijk. Een generieke claim is bijvoorbeeld ‘milieuvriendelijk’, ‘biobased’ en ‘CO2 -neutraal’.
- Duurzaamheidskeurmerken en logo’s zijn alleen toegestaan als ze zijn gebaseerd op officiële certificeringsregelingen of zijn ingesteld door een overheidsinstantie. In het voorstel wordt een verbod toegevoegd voor zelf-gecertificeerde milieukeurmerken.
- De onderbouwing van de claim moet worden gebaseerd op erkende wetenschappelijke methoden en de meest recente technische kennis, en moet informatie bevatten over de milieueffecten, -aspecten of -prestaties waarop de claim betrekking heeft. Uit de milieuclaim moet duidelijk worden of deze betrekking heeft op een product of dienst en betrekking heeft op de milieu-impact die vanuit het perspectief van de levenscyclus significant is.
- Uitdrukkelijke milieuclaims mogen alleen betrekking hebben op die milieueffecten die voldoende en in de context van het product als ‘significant’ gezien kunnen worden. Er moet informatie verstrekt worden over de manier waarop consumenten het product kunnen gebruiken om de milieueffecten te bereiken. Indien de claim betrekking heeft op toekomstige milieuprestaties, dan moet dit ook onderbouwd worden.
- Een claim moet in de toekomst vooraf geverifieerd en gecertificeerd worden door een officiële verificateur, voordat deze gebruikt mag worden. De verificateur is een officieel goedgekeurde instantie en heeft geen banden met het product waarop de milieuclaim is aangebracht en ook geen tegenstrijdige belangen.
- In het geval van vergelijkende milieuclaims, moet gelijkwaardige informatie worden gebruikt voor de beoordeling van de milieueffecten, -aspecten of -prestaties van de producten die worden vergeleken.
- Milieukeurmerken zijn alleen toegestaan als ze zijn gebaseerd op officiële certificeringsregelingen. Ook moeten ze voldoen aan de eisen voor milieu-etiketteringssystemen. Dit systeem certificeert dat een product, proces of handelaar voldoet aan de gestelde eisen, waarna het een milieukeurmerk krijgt.
- Voor claims m.b.t. CO2-compensatie moet door transparante communicatie duidelijk worden gemaakt dat sprake is van compensatie. De compensaties moeten een hoog integriteitsniveau hebben en correct berekend zijn.
[1] artikel 6, lid 1, van Richtlijn 2005/29/EG
