We praten eigenlijk nergens anders meer over dan ‘Corona’. Logisch, want het virus treft ons allemaal. De een in meerdere mate dan de ander, maar we ondervinden allemaal de gevolgen van dit virus. Ook in het bedrijfsleven heeft het Corona-virus veel en soms ook cruciale gevolgen. De inkomsten gaan omlaag, terwijl de kosten doorlopen. Daarnaast kunnen er problemen ontstaan met het voldoen aan levertijden of betalingen. Zo zijn er nog tal van voorbeelden te noemen.
Hoe zit het nu als je als ondernemer vanwege het coronavirus niet meer kan voldoen aan contractuele verplichtingen? Of wanneer de andere partij de afspraken die hij met jou heeft gemaakt niet nakomt? In deze blog bespreek ik de mogelijkheden wanneer overeenkomsten niet meer kunnen worden nagekomen ten gevolge van het Corona-virus.
Basisregels
Hoofdregel is vanzelfsprekend dat overeenkomsten die worden gesloten door beide partijen moeten worden nagekomen. Indien een van de partijen de overeenkomst niet nakomt, kan de andere partij (na het versturen van een ingebrekestelling) een aantal maatregelen nemen:
- Nakoming vorderen;
De schuldeiser vraagt dan aan de schuldenaar om alsnog na te komen en de eventuele schadevergoeding die is geleden door het niet tijdig nakomen te vergoeden.
- Schadevergoeding vorderen;
De schuldeiser vraagt dan niet meer om nakoming omdat dit bijvoorbeeld niet meer mogelijk is, maar verzoekt de schuldenaar om de schade te vergoeden.
- Ontbinding;
De schuldeiser ontbindt de overeenkomst en verzoekt tevens om de eventuele schade te vergoeden die hij heeft geleden.
- Opschorting;
De schuldeiser schort zijn eigen verplichtingen op, zolang de schuldenaar niet aan zijn verplichten voldoet.
De bovenstaande remedies lijken duidelijk, maar wat nu als de partij die niet nakomt niet anders kon? Bijvoorbeeld omdat hij op last van de overheid de deuren van zijn onderneming heeft moeten sluiten (denk aan sportscholen en restaurants) of omdat zijn personeel noodgedwongen thuis zit. Hij zou kunnen stellen dat er sprake is van overmacht of van een onvoorziene omstandigheid.
Overmacht en corona
Een geslaagd beroep op overmacht zorgt ervoor dat het niet nakomen van de overeenkomst niet kan worden toegerekend aan de partij die niet nakomt. Op grond van alle feiten en omstandigheden moet worden beoordeeld of er sprake is van overmacht.
In de overeenkomst of algemene voorwaarden kunnen bepalingen zijn opgenomen die een beroep op overmacht beperken of juist uitbreiden (overmachtsclausules). Beoordeel dus altijd van te voren of er een overmachtsclausule in de overeenkomst staat. Of het Corona-virus valt onder overmacht, kan afhangen van hetgeen is afgesproken in de overeenkomst.
Onvoorziene omstandigheden en corona
Het Corona-virus zou mogelijk ook gekwalificeerd kunnen worden als een onvoorziene omstandigheid. Een onvoorziene omstandigheid is een omstandigheid die bij het sluiten van de overeenkomst niet had kunnen worden voorzien. Deze omstandigheid moet daarbij zodanig zijn dat de andere partij niet mag verwachten dat de overeenkomst op deze wijze in stand blijft.
De rechter moet op basis van alle omstandigheden van het geval bepalen of er sprake is van een onvoorziene omstandigheid. De rechter gaat niet snel mee in een beroep op onvoorziene omstandigheden en toetst terughoudend. Mocht de rechter aannemen dat er sprake is van een onvoorziene omstandigheid, dan kan hem worden gevraagd om de overeenkomst te wijzigen of te ontbinden.
Op dit moment wordt er nog verschillend gedacht over of het Corona-virus een onvoorziene omstandigheid is. De rechtspraak zal hier nader uitsluitsel over moeten geven. Nadeel aan een beroep op onvoorziene omstandigheden is dat de rechter hierbij aan te pas moet komen. Enkel de rechter kan dit uitspreken.
SAMEN!
Bovenstaande maakt duidelijk welke mogelijkheden partijen hebben op grond van de wet. Deze ‘harde’ maatregelen, hebben echter ook grote gevolgen. De corona-situatie is voor iedereen nieuw, ook voor rechters. Het procesrisico, de kans op faillissement en het risico van een kapotgemaakte zakelijke relatie zijn dan ook heel hoog.
Mijns inziens is de beste oplossing in deze bizarre tijden om te proberen om er samen uit te komen. Schouders eronder en creatief omgaan met de problemen die nu op je pad komen! SAMEN sterk! Maak de situatie bespreekbaar en probeer er samen uit te komen. Hierbij kunt u gebruik maken van onze modelcontracten, waarmee tijdelijke afwijkende afspraken kunnen worden vastgelegd.
Contact
Heeft u te maken met een overeenkomst die u zelf niet meer kunt nakomen of die uw wederpartij niet nakomt en wilt u hierover advies? Neemt u dan gerust contact met ons op. Wij helpen u en bedenken samen een oplossing.