Burgemeesters hebben de bevoegdheid om een woning of bedrijfspand te sluiten indien er een handelshoeveelheid drugs wordt aangetroffen. Dit staat in artikel 13b Opiumwet. Volgens de overheid is deze sluitingsbevoegdheid een succesvol middel om ondermijnende criminaliteit tegen te gaan.
Eerder dit jaar schreef ik een blog over de uitgebreide mogelijkheden om die bevoegdheid toe te passen. Ik gaf ook kritiek op de toepassing van 13b Opiumwet: burgemeesters treden te veel als crimefighter op. Dat gebeurt niet altijd op goede gronden. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat 30 procent van de gevallen waarin artikel 13b wordt toegepast onderuitgaat bij de rechter. Meestal wegens een motiveringsgebrek. Dat was ook het geval in een zaak die geleid heeft tot een recente uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.
De casus
Een particuliere verhuurder verhuurt zijn pand in het centrum van de stad. Jarenlang gaat er niets verkeerd, maar met de nieuwste huurders gaat het mis. Deze huurders houden er een handeltje in drugs op na en handelen onder meer vanuit de woning. Voor de burgemeester voldoende reden om de woning met toepassing van de Opiumwet te sluiten voor 6 maanden. Dit besluit werd genomen 4 maanden nadat de politie de eerste inval had gedaan. Hiermee heeft de woning dus effectief 10 maanden leeggestaan. Dat betekent 10 maanden geen inkomsten voor de verhuurder: een flinke strop.
Na de inval van de politie heeft de verhuurder direct ingegrepen. Zo heeft hij het huurcontract met de criminele huurders direct ontbonden, is de woning professioneel schoongemaakt en zijn de sloten vervangen. Tevens is de verhuurder elke week langs de woning gegaan om de woning te onderhouden.
Standpunt van de gemeente
Voor de gemeente waren al deze maatregelen van de verhuurder niet genoeg. De gemeente betoogde dat het nodig was om de woning te sluiten, om de ‘loop’ uit de woning te halen. Op deze manier zou het voor drugsgebruikers duidelijk worden dat er geen drugs meer te halen valt in deze woning. De Raad van State oordeelde eerder dat ‘de loop uit een woning halen’, een doel kan zijn waarvoor artikel 13b Opiumwet kan worden ingezet. In eerste aanleg ging de rechtbank mee in het betoog van de gemeente.
Afdeling bestuursrechtspraak
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State oordeelde echter anders. De Afdeling oordeelt dat de bekendheid van de woning als drugspand verminderen nog altijd een reden kan zijn om een woning gesloten te houden. In de onderhavige kwestie had de burgemeester dat echter niet goed gemotiveerd.
Het motiveringsgebrek volgt voornamelijk uit het feit dat de gemeente in strijd handelde met het beleid dat ze zelf heeft opgesteld met betrekking tot het sluiten van woningen. In dat beleid stond dat indien een sociale verhuurder het contract met de huurders verbrak, de gemeente niet over zou gaan tot sluiting van de woning. Dit om krapte in de woningvoorraad te voorkomen. In dat geval is het belang om de ‘loop’ uit de woning te halen kennelijk niet meer zo groot.
Ter zitting heeft de gemeente niet duidelijk kunnen maken waarom zij onderscheid maakt tussen verhuurde panden in de sociale sector en panden in de particuliere sector. Vast staat immers dat indien dezelfde maatregelen door een sociale verhuurder getroffen waren, de gemeente niet tot sluiting was overgegaan.
Hiermee kwam de Afdeling tot de conclusie dat in dit geval de gemeente het besluit tot sluiten van de woning onvoldoende had gemotiveerd. De uitspraak van de rechtbank moet worden vernietigd en de gemeente moet een nieuw besluit nemen.
Conclusie
Het blijft in bepaalde gevallen lastig voor een gemeente om de sluiting van een pand op grond van 13b Opiumwet goed te motiveren. De in deze blog genoemde casus is slechts één voorbeeld waarin een besluit onderuit gaat op een gebrekkige motivering van de gemeente. Als u als verhuurder te maken krijgt met een gedwongen sluiting op grond van artikel 13b Opiumwet, is het verstandig om een advocaat in te schakelen zodat de gebreken in de motivering kunnen worden ontdekt.