Een gemeente treedt handhavend op tegen een verhuurder, terwijl de huurder heeft gebouwd zonder omgevingsvergunning.
Vraag: mag de gemeente handhavend optreden tegen de verhuurder?
Antwoord: dat hangt ervan af of de verhuurder (mede)pleger van de overtreding is.
Wettelijk kader
Voor de bevoegdheid tot handhaving geldt het volgende wettelijk kader.
Artikel 2.1 lid 1 onder a, van de Wabo luidt:
Het is verboden zonder omgevingsvergunning een project uit te voeren, voor zover dat geheel of gedeeltelijk bestaat uit: […] het bouwen van een bouwwerk.
Artikel 5.1, eerste lid, van de Awb luidt:
In deze wet wordt verstaan onder overtreding: een gedraging die in strijd is met het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk voorschrift.
Het tweede lid luidt:
Onder overtreder wordt verstaan: degene die de overtreding pleegt of medepleegt.
Artikel 5:32 Awb bepaalt:
Een bestuursorgaan dat bevoegd is een last onder bestuursdwang op te leggen, kan in plaats daarvan aan de overtreder een last onder dwangsom opleggen.
Uitleg
Op grond van artikel 5:1, tweede lid, van de Awb kan de verhuurder alleen als overtreder worden aangemerkt als zij een overtreding heeft gepleegd of medegepleegd. Voor de vraag of de verhuurder overtreder is van de verboden in artikel 2.1, eerste lid, aanhef en onder a van de Wabo is niet van belang of zij het in haar macht heeft de overtreding te beëindigen. Ook als zij dat in haar macht heeft, betekent dat immers nog niet dat zij de overtreding heeft gepleegd of medegepleegd. Pas nadat uit feiten en omstandigheden zou blijken dat de verhuurder overtreder is, komt de vraag aan de orde of zij het in haar macht heeft de overtreding te beëindigen. Alleen in dat geval mag aan haar een last onder dwangsom worden opgelegd.
Voor de vraag of de verhuurder overtreder is van het verbod in artikel 2.1, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wabo is bepalend of de verhuurder een rol van betekenis heeft gespeeld bij de verbouwing die de huurder heeft uitgevoerd. Als dat niet het geval is, kan de gemeente alleen handhavend optreden tegen de huurder.
Zie ook de uitspraak van de Afdeling.
Caren Schipperus
