In artikel 7:611a van het Burgerlijk Wetboek staat de huidige scholingsplicht. Als gevolg van de Richtlijn Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden wordt dit artikel uitgebreid.
Als een werkgever verplicht is werknemers scholing te verstrekken om het werk waarvoor zij zijn aangenomen uit te voeren, moet de scholing kosteloos wordt aangeboden, de opleidingstijd worden beschouwd als arbeidstijd en de scholing, indien mogelijk, plaatsvinden tijdens de tijdstippen waarop arbeid verricht moet worden.
Scholing
Niet iedere opleiding is scholing in de zin van de wet. Artikel 7:611a lid 2 ziet op scholing die de werkgever op grond van de cao of een wettelijke bepaling verplicht is aan te bieden. In de van toepassing zijnde cao kan een scholingsplicht zijn opgenomen. Het gaat meestal om opleidingen op het gebied van veiligheid en het bijhouden van vakbekwaamheid.
Daarnaast ziet het nieuwe artikel ook op de huidige wettelijke scholingsplicht, artikel 7:611a BW. Dit artikel houdt in dat de werkgever de werknemer in staat stelt om scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van de functie en voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst indien de functie van de werknemer komt te vervallen of de werknemer niet langer in staat is om deze te vervullen. Het is een zeer ruim begrip. Hieronder valt bijvoorbeeld:
- scholing die een werknemer moet volgen om met een nieuw computersysteem te kunnen werken;
- scholing die de werknemer moet volgen in het kader van een verbetertraject of naar aanleiding van een reorganisatie, om een nieuwe functie te krijgen;
- en als een werknemer onvoldoende beheersing heeft van de Engelse taal en de werkgever vindt dat het voor de uitvoering van de functie noodzakelijk is, dan valt die scholing onder deze wetgeving.
Volgens de wetgever valt onder “scholing” in beginsel niet: de scholing die noodzakelijk is voor het verkrijgen van een diploma of certificaat waarover de werknemer bij eerste aanvang van de werkzaamheden al dient te beschikken om op grond van een wettelijke bepaling een functie te mogen uitoefenen. Denk aan de lerarenopleiding.
Ook de scholing die Nice to have is, zo formuleerde minister Van Gennip het, valt niet onder dit wetsartikel.
Kosteloos
Alle kosten die de werknemer moet maken in verband met het volgen van de scholing, zijn voor rekening van de werkgever (lesgeld, maar ook bijvoorbeeld reiskosten, boeken en ander studiemateriaal, examengelden).
Terugbetalingsverplichting is nietig
Een beding waarin is bepaald dat de werknemer de kosten van een verplichte moet terugbetalen, is nietig. Let op: na 1 augustus 2022 kan je als werkgever ook geen beroep meer doen op overeengekomen studiekostenbedingen voor verplichte opleidingen. Je mag deze kosten ook niet verrekenen met bijvoorbeeld de eindafrekening en een bonus.
Het is niet ondenkbaar dat hierover na 1 augustus 2022 geschillen kunnen ontstaan. Er zijn nog veel vragen niet beantwoord door de wetgever. Vraag bij onduidelijkheid dus tijdig om advies van een specialist.
Wanneer wel een studieovereenkomst?
Ten aanzien van niet-verplichte opleidingen, oftewel de “nice to have”-opleidingen, zal het mogelijk blijven om studiekostenovereenkomsten te sluiten en kosten voor rekening van de werknemer te laten komen.
Advies
Ga na of er op dit moment studieovereenkomsten gelden, die doorlopen ná 1 augustus 2022. Zo ja, breng in kaart welke risico’s u al dan niet loopt en of de terugbetalingsverplichting nog geldig is.
Als met een werknemer afspraken zijn of in de toekomst worden gemaakt over scholing/opleiding/cursus, ga dan na of het verplichte scholing betreft of een nice-to-have-opleiding.
Tot slot, neem in uw arbeidsovereenkomst of personeelshandboek op dat vergoeding voor opleidingstijd is inbegrepen in het salaris van de werknemer. Let hierbij er wel op dat het minimumloon gewaarborgd is, oftewel dat de werknemer – berekend op basis van alle arbeidstijd – ten minste het minimumloon verdient. En zorg voor een adequate registratie van de arbeidstijd.
Heeft u vragen over scholing, scholingskosten of de wetgeving Transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden? Neemt u dan contact op met onze arbeidsrechtspecialist Linda Jacobs.