Nog een paar nachtjes slapen en dan is het weer zover. Ik verheug me altijd op die vrolijke woensdagochtend waar ik – nadat mijn identiteit door een vriendelijke, doch strikte medeburger achter een formica tafel in het wijkgebouw is gecontroleerd – met een rood potlood de lokale volksvertegenwoordiger van mijn dromen anoniem mijn vertrouwen geef. Een belangrijk moment, dat slechts enkele seconden duurt en daarna vier jaar effect heeft. Ik moet er dus goed over na denken.
Wat zijn mijn bronnen van informatie? De posters langs de weg beloven – vaak in tenenkrommend Nederlands – altijd het beste met onze gemeente voor te hebben. Voor zover ik weet is er geen gemeentelijke vergelijkingssite waar ik alle programma’s op kan vinden en die ik op thema met elkaar kan vergelijken. De kieswijzer is me te gemakzuchtig. Wil ik mij goed informeren, dan zit er dus niets anders op dan dat ik een paar uur achter de computer ga zitten om per partij op de website de programma’s te bestuderen.
Ik ga op zoek naar het onderscheidend vermogen en de partij met een visie voor Wijchen die het meest overeenkomt met de mijne. En dat blijkt geen sinecure.
De VVD kiest voor doen in 25 pagina’s. De jonge mensen op de posters hebben een frisse uitstraling, maar de keuze voor doen wordt in het programma toch vooral vertaald in wensen waar je het moeilijk mee oneens kunt zijn en globale doelstellingen. Concrete acties lees ik er maar beperkt in terug. En als ze er in staan, gaan ze niet zelden over zaken waar de gemeente helemaal niet over gaat, bijvoorbeeld over regeldruk. Dat is hoofdzakelijk landelijke wetgeving. De paragraaf over ondernemen, gaat vooral over hoe de gemeente haar opdrachten lokaal kan aanbesteden.
Het programma van D66 beslaat maar liefst 34 pagina’s en een eindeloze hoeveelheid speerpunten. Met heel veel daarvan ben ik het helemaal eens, maar als je honderden speerpunten heb, hoe maak je dan straks een keuze in een eventuele coalitie. Alles is belangrijk, maar waar ligt de focus? Wat is de top 3 van prioriteiten voor de komende 4 jaar?
Kernachtig Wijchen, lokaal de grootste partij, heeft 22 pagina’s gevuld op een manier dat ik er een inmiddels ervaren overheidspartij in herken. Wolligheid en vaagheid sluipen in het taalgebruik en regelmatig vraag ik me af, oké, maar hoe dan? Daarbij heb ik praktijkervaring opgedaan met het verschil tussen wat men zegt te willen doen voor de burger en wat men feitelijk doet. Met andere woorden, gaan ze de komende vier jaar wél doen wat ze beloven?
Dan het programma van het CDA. Dat staat ook bol van de speerpunten. Sommigen lijken tamelijk concreet en daar kan ik wel wat mee. Maar anderen? De paragraaf over werkgelegenheid gaat in essentie alleen over mensen die niet meekomen op de arbeidsmarkt. De paragraaf over samenwerking in de regio gaat in essentie over dat samenwerking prima is, als ze in Druten maar niet bepalen wat we in Wijchen moeten doen. Over hoe de regio zich aantrekkelijk maakt als vestigingsplaats voor (grote) werkgevers… daarover geen woord. In geen van de verkiezingsprogramma’s trouwens.
Ik ga mij niet verdiepen in kleine lokale partijen wiens hoofd op het verkiezingsposter groter is diens de programmatische inhoud (zoals ik die afgelopen jaren uit de krant heb kunnen lezen) of die in een advertentie in de plaatselijke krant de facto mijn stem willen kopen door iedere burger € 100 te beloven als zij het voor het zeggen hebben.
Ik bekijk tot slot het programma van de PvdA. Langs de weg hebben de verkiesbaren zich aan mij gepresenteerd als zorgzame, betrokken hulpverleners die gevoelsmatig dichter bij mij willen komen, dan wat ik zelf prettig vind. Maar goed, het programma – dat ik helaas niet als één pdf kan downloaden – bevat de meest concrete paragraaf over werkgelegenheid en de bedrijventerreinen. Dat is goed nieuws. Maar andere punten zijn zo compact of algemeen geformuleerd, dat ik niet weet hoe men van droom naar daad wil komen. En mijn oog viel op de regel dat de PvdA de hondenbelasting aan minima wil kunnen kwijtschelden. Voor welk probleem is dit een oplossing?
Uit de praktijk
Als ik in het dagelijks leven en vanuit mijn praktijk als advocaat naar Wijchen kijk, dan denk ik aan de grote banenmotoren op Bijsterhuizen en Wijchen Oost. Hoe meer werkgelegenheid, hoe beter dat voor de regio is. Want het begint met werk. Daaruit volgt koopkracht en uitgaven aan huizen en in winkels stimuleert weer werkgelegenheid. Hoe meer werk, hoe minder druk op en behoefte aan sociale voorzieningen. Verder, regels zijn er nou eenmaal, maar hoe ga je er mee om in de praktijk. Kijk je naar de mogelijkheden of naar de beperkingen? Sommige ambtenaren zijn van goede wil, maar anderen zeggen wel dat de gemeente er voor de burger is, maar als het er op aan komt, blijkt de overheid de burger flink de maat te nemen. Ook schuldhulpverlening is een ingewikkeld thema. Wij helpen regelmatig mensen met grote financiële problemen, die door regels en formulieren eerder verder wegzakken, dan uit het moeras omhoog kunnen komen.
Een minder ingewikkeld, maar door corporaties, marktpartijen en overheid de afgelopen jaren ernstig verwaarloosd thema is betaalbare huisvesting voor jongeren die ons Wijchen zo waarderen, dat ze er heel graag willen blijven wonen, zelfstandig, niet bij pa&moe. Alle partijen spreken over de woningmarkt, ze willen allemaal bijbouwen, maar geen van de partijen maakt dit specifieke, nijpende probleem, een Speerpunt met een hoofdletter S.
Als afsluiter van deze column, een persoonlijke ergernis. Omgekeerd inzamelen was een heftig thema in de ingezonden-brieven-kolommen in de krant. Maar veel heftiger vind ik de bergen hondenpoep en het zwerfafval die de openbare ruimte ontsieren. Moeten er geen camera’s bij illegale poepveldjes komen, in plaats van in de buurt van hangplekken? Wekelijks raap ik blikjes en flesjes op, op de route van werk naar huis en van huis naar sportschool. Het is dweilen met de kraan open. De landelijke overheid heeft de kans laten liggen om statiegeld in te voeren op blik en petflesjes. Op wie kan ik woensdag stemmen, die hier al een plan voor heeft bedacht?
Nog 3 nachtjes slapen…
Caren Schipperus