Terwijl storm Ciara om het huis giert, zit ik lekker met een kop thee en de krant op de bank. Het is mijn beurt voor een column en ik twijfel of ik in zal gaan op de aanstaande Omgevingswet of verslag zal doen van mijn onderzoeksproces. Voor nu besluit ik tot dat laatste. Een blog over de Omgevingswet volgt, eerst belicht ik de ‘omgeving’ vanuit een ander perspectief.
Zure regen
Mijn vroegste herinneringen aan ‘miljeu’ dateren uit de tijd van de zure regen en milieuminister Ed Nijpels. Ik vond ‘milieu’ een moeilijk woord en het duurde even voordat ik het foutloos spelde. Het probleem van de zure regen, wakkerde bij ons thuis belangstelling aan voor het wel en wee van onze omgeving. Een aantal jaren was ik vegetariër. Dat was niet eenvoudig, want mij moeder maakt (nog altijd) de lekkerste gehaktballen en sudderlapjes. Later gingen we biologisch vlees eten, maar daar bleef ons ‘milieubewuste’ gedrag eigenlijk toe beperkt.
Hoe verklein je je footprint?
De laatste jaren is het milieu een steeds prominentere plaats in mijn denken en handelen gaan innemen. De zichtbare gevolgen van de klimaatverandering en vragen daarover van de kinderen, dragen daar aan bij. Zowel thuis als op kantoor, probeer ik de footprint zo klein mogelijk te maken. Eenvoudig is dat niet. De auto laten staan en zo veel mogelijk fietsen, dicht bij op vakantie en niet vliegen zijn quick wins, maar dan? Wat is de footprint van mijn kledingkast? Hoe duurzaam is het eten van sperziebonen in de winter? Ik ben dol op melk en kaas, maar veeteelt draagt bij aan het stikstofprobleem. Is biologisch vlees minder slecht? Ik print zo min mogelijk, maar op welke stroom draait het datacenter waarop ik deze blog schrijf en u die leest?
Concrete oplossingen
In het FD lees ik artikelen over een onderneemster die uit bierafval, een folie produceert dat kan bijdragen aan het tegengaan van de plastic soep en de directeur van een bouwbedrijf die een installatie bedenkt om stikstof van bouwmachines af te vangen. Deze mensen, het zijn maar enkele voorbeelden, kunnen een concrete bijdrage leveren aan oplossen of verkleinen van een milieuprobleem. Wat zij kunnen (iets bouwen, maken of uitvinden), kan ik niet. Maar wat kan ik wel doen?
Onderzoeksproces
Na de zomer ben ik – naar aanleiding van een inspirerend filmpje – een onderzoek gestart om in kaart te brengen welke juridische vragen mogelijk leven bij ondernemers die in de vorm van een startup, of in hun bestaande onderneming werken aan de oplossing van een milieuprobleem. Waar loopt men tegenaan als men een nieuw product op de markt wil brengen of van energiebron wil veranderen? Welke contracten zijn er nodig, googlen ze die bij elkaar, of zoekt men hulp daarbij? Welke vergunningen zijn nodig en hoe verloopt het vergunningproces? Welke bijdrage kan ik vrijwillig (uit het MVO budget) of commercieel met mijn team leveren aan anderen die datgene kunnen wat ik niet kan?
Gelijkgestemden
Het onderzoek bracht mij bij de coöperatie GldH2 in Zutphen, de Gasunie en de Nam. Het ging over energietransitie en waterstof. Ik bracht een bezoek aan Bluecity in Rotterdam. Ik sprak een projectontwikkelaar die mij wees op de Sustainable Development Goals. Hij benoemde het belang van biodiversiteit. In korte tijd heb ik veel nieuwe contacten opgedaan en sprak ik met veel ‘gelijkgestemden’. Dat deed mij goed. Soms leek het juridisch belang ver te zoeken, maar veel vaker blijkt het een onderdeel van het proces (net als bij onze bestaande opdrachtgevers dus). Hiervoor ga ik aan, en mijn team ook. Welke ondernemer die werkt aan de oplossing voor een milieuprobleem heeft een juridische vraag? Wij draaien!
Caren Schipperus