Deze blog bevat algemene informatie over de vraag wanneer sprake is van een aanbestedende dienst waarvoor de aanbestedingsregels gelden.
Wanneer is er sprake van een aanbestedende dienst?
Aanbestedende diensten zijn de instellingen die behoren tot de nationale, regionale en lokale overheidsinstanties. Daarnaast zijn ook publiekrechtelijke instellingen of samenwerkingsverbanden van overheidsinstanties of publiekrechtelijke instellingen aan te merken als aanbestedende diensten.[1]
De Nederlandse gemeenten, provincies en waterschappen vallen onder de noemer ‘regionale en lokale overheidsinstanties’. Ook samenwerkingsverbanden waarin decentrale overheden participeren en met decentrale overheden verbonden instellingen, kunnen worden aangemerkt als aanbestedende dienst. De definitie van publiekrechtelijke instelling[2] speelt hierbij vaak een rol.
Tot slot gelden de aanbestedingsregels ook voor subsidieontvangers en speciale sectorbedrijven, zoals energiebedrijven en vervoersdiensten.
Publiekrechtelijke instelling
Als een onderneming of organisatie geen overheidsinstantie is, dient bekeken te worden of deze geldt als een publiekrechtelijke instelling, een samenwerkingsverband of speciaal sectorbedrijf.
Publiekrechtelijke instellingen zijn instellingen die voldoen aan alle volgende kenmerken:
- zij zijn opgericht voor het specifieke doel te voorzien in andere behoeften van algemeen belang dan die van industriële of commerciële aard
- zij bezitten rechtspersoonlijkheid, en
- zij worden merendeels door de staats-, regionale of lokale overheidsinstanties of andere publiekrechtelijke lichamen gefinancierd, of hun beheer staat onder toezicht van deze instanties of lichamen, of zij hebben een bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan waarvan de leden voor meer dan de helft door de staat, de regionale of lokale overheidsinstanties of andere publiekrechtelijke instellingen zijn aangewezen;
Denk hierbij bijvoorbeeld aan een academisch ziekenhuis of scholen.
Financiering
Als een onderneming of organisatie voorziet in behoeften van algemeen belang en rechtspersoonlijkheid bezit, moet worden bekeken of bijvoorbeeld een overheidsinstantie ook besluiten t.a.v. opdrachten kan beïnvloeden of meer dan 50% van het bestuur is benoemd door deze overheidsinstantie. Van ‘financiering’ is enkel sprake als er geen prestatie tegenover staat, bijvoorbeeld subsidie.
Samenwerkingsverband of speciale sectorbedrijf
Als geen sprake is van een publieke instelling in de zin van artikel 2 lid 1 van Richtlijn 2014/24, moet worden bezien of sprake is van een samenwerkingsverband of een speciale sectorbedrijf. Een samenwerkingsverband is bijvoorbeeld de Unie van waterschappen of een gestructureerde inkoopcombinatie (zoals Bizob).
De wet definieert speciale-sectorbedrijven als organisaties die:
- een aanbestedende dienst of overheidsbedrijf zijn en één van de in artikel 3.1 tot en met 3.6 bedoelde activiteiten (de zogenoemde ‘relevante activiteiten’) uitoefenen;
- geen aanbestedende dienst of overheidsbedrijf zijn, maar wel één van de in artikel 3.1 tot en met 3.6 bedoelde activiteiten uitoefenen en bijzondere of uitsluitende rechten genieten die aan hen door een bevoegde instantie van een lidstaat zijn verleend
Gevolgen
Als een onderneming of organisatie geldt als aanbestedende dienst of speciale sectorbedrijf, dan zijn de aanbestedingsregels mogelijk van toepassing.
Team ALEX advocaten.
[1] artikel 2 lid 1 sub 1 Richtlijn 2014/24 en artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012
[2] artikel 2 lid 1 sub 4 Richtlijn 2014/24 en artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012
