Als u te maken heeft met een aandeelhoudersovereenkomst, of deze gaat laten opstellen, dan heeft u mogelijk vragen. In deze blog gaat advocaat Britt Loeffen in op deze overeenkomst.
Anders dan bij statuten het geval is, is het niet verplicht om een aandeelhoudersovereenkomst op te stellen. Waarom zou je deze dan toch opstellen?
Voordelen van een aandeelhoudersovereenkomst zijn dat deze een stuk flexibeler is dan statuten, eenvoudig kan worden aangepast als de aandeelhouders het eens zijn en niet openbaar is, terwijl statuten dat wel zijn. Kortom, genoeg redenen om aandacht te besteden aan deze belangrijke overeenkomst. Lees even verder, dan komt u erachter wat u allemaal in de aandeelhoudersovereenkomst kunt regelen.
Wat is een aandeelhoudersovereenkomst?
Een aandeelhoudersovereenkomst is een overeenkomst tussen aandeelhouders van een vennootschap. Daarin staan belangrijke regels die verbonden zijn aan het aandeelhouderschap om de onderlinge verhouding tussen de aandeelhouders te regelen.
Een belangrijk voordeel van een aandeelhoudersovereenkomst is dat deze een stuk flexibeler is dan statuten. Partijen hebben veel meer vrijheid bij het bepalen van de inhoud van een aandeelhoudersovereenkomst dan bij statuten. Een ander voordeel van een aandeelhoudersovereenkomst is dat deze overeenkomst eenvoudig kan worden aangepast als de aandeelhouders het eens zijn over de aanpassing. Wijziging van statuten daarentegen gebeurt door de notaris én moet worden goedgekeurd door de algemene vergadering. Verder is de aandeelhoudersovereenkomst niet openbaar, terwijl statuten dat wel zijn. Als er dus specifieke bepalingen zijn die aandeelhouders liever niet openbaar hebben (zoals een prijsbepaling), dan kunnen die worden opgenomen in de overeenkomst.
Wat regel je in een aandeelhoudersovereenkomst?
Aandeelhouders zijn vrij om richting te geven aan de afspraken die tussen hen moeten gelden. Dat is vaak maatwerk. Er zijn een aantal onderwerpen die vrijwel altijd terugkomen in een aandeelhoudersovereenkomst. Ik noem de belangrijkste.
Bestuur en bestuursbesluiten
Ten eerste het bestuur en bestuursbesluiten. In de aandeelhoudersovereenkomst kan worden opgenomen wie de bestuurders benoemt, schorst of ontslaat. Ook de bezoldiging van de bestuurders en hun vertegenwoordigingsbevoegdheid kan worden vastgelegd.
Ten aanzien van bestuursbesluiten kan in de overeenkomst worden vastgelegd dat belangrijke besluiten eerst ter goedkeuring moeten worden voorgelegd aan de Algemene vergadering. Daarnaast zijn voorzieningen voor tegenstrijdig belang van bestuurders of het staken van de stemmen in bestuursvergaderingen, zinvol om te regelen in de aandeelhoudersovereenkomst.
Winst en uitkeringen
Op de tweede plaats verdient het aanbeveling om in de aandeelhoudersovereenkomst iets op te nemen over het dividendbeleid. De wet bepaalt dat de aandeelhouders bevoegd zijn tot bestemming van de winst. Om de verwachtingen bij de aandeelhouders over het dividendbeleid aan de voorkant te managen, kunnen uitgangspunten over dit beleid worden opgenomen in de aandeelhoudersovereenkomst.
Non concurrentie
Derde onderwerp is een non concurrentiebepaling. Vaak zal het door de andere aandeelhouders niet als wenselijk worden beschouwd als een aandeelhouder activiteiten elders onderneemt die concurrerend zijn met de activiteiten van de vennootschap. Daarom wordt in aandeelhoudersovereenkomsten vaak een non concurrentiebeding opgenomen.
Lock up
Er zijn situaties waarin aandeelhouders graag commitment hebben van de andere aandeelhouders. Dan kan er een lock up in de aandeelhoudersovereenkomst worden opgenomen. Strekking van een lock up is dat partijen toezeggen een bepaalde periode de vennootschap niet te verlaten c.q. hun aandelen niet te verkopen.
Exit
Vijfde (minder positief) onderwerp is een exitbepaling. Zolang de samenwerking zonder problemen verloopt, zal de aandeelhoudersovereenkomst vaak in de la blijven liggen. Dat wordt anders op het moment dat de samenwerking stroever verloopt. De wet biedt echter heel weinig ruimte om te scheiden van de mede-aandeelhouder, tenzij je er samen afspraken over maakt.
Dan is het fijn als partijen kunnen terugvallen op de aandeelhoudersovereenkomst waarin staat hoe om te gaan met dergelijke situaties. Om juridisch getouwtrek te voorkomen, kan de aandeelhoudersovereenkomst bepalen in welke situaties partijen afscheid van elkaar moeten nemen, hoe dat moet gebeuren en tegen welke prijs.
Drag along & tag along
Als er minderheidsaandeelhouders zijn, dan zijn de drag along en tag along relevant. Een drag along is gunstig voor de meerderheidsaandeelhouder. Als hij namelijk zijn aandelen wil verkopen aan een derde, dan dwingt de drag along de minderheidsaandeelhouder om zijn aandelen mee te verkopen. Het betreft dus een meeverkoopplicht voor de minderheidsaandeelhouder.
Een tag along daarentegen is gunstig voor de minderheidsaandeelhouder. De tag along bevat namelijk geen meeverkoopplicht voor de minderheidsaandeelhouder, maar een meeverkooprecht. Als de meerderheidsaandeelhouder voornemens is om zijn aandelen aan een derde te verkopen, dan heeft de minderheidsaandeelhouder het recht om zijn aandelen mee te verkopen.
Heldere taal
Zoals gezegd, is het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst maatwerk. Afhankelijk van de positie van de betreffende aandeelhouders, zijn voornoemde onderwerpen meer of minder relevant voor hen. Mijn collega Linda Jacobs en ik gaan met ondernemers om tafel om te luisteren naar hun wensen. Vervolgens stellen wij een aandeelhoudersovereenkomst op die past bij de onderneming.
Daarbij staat heldere taal voor ons voorop. Wij krijgen nog te vaak te horen dat ondernemers hun eigen (vaak door advocaten of notarissen opgestelde) aandeelhoudersovereenkomst niet begrijpen vanwege de ingewikkelde taal. Dat is natuurlijk niet zoals het zou moeten. Immers, uiteindelijk moeten de vennootschap en aandeelhouders met de aandeelhoudersovereenkomst kunnen werken.
Voor meer informatie, kunt u vrijblijvend contact opnemen met Britt Loeffen of Linda Jacobs van ALEX advocaten.
